Geschreven op 27 augustus 2012.

PVV Noord-Brabant: belangenverstrengeling Eindhoven|Brabant2018 steeds aannemelijker

De PVV fractie Noord-Brabant heeft onlangs de openbaar aangemerkte documentatie rondom dit elitaire project ingezien. Daarbij kwam een veelheid aan informatie naar boven over de personen en organisaties die bij dit project betrokken zijn. Daarbij is opvallend vaak sprake van dubbele petten en mogelijke belangenverstrengeling op bestuurlijk, persoonlijk of financieel vlak. De PVV Noord-Brabant kan niet anders dan constateren dat het megalomane gedrocht Eindhoven|Brabant2018 in feite niet meer is dan een ongelooflijk lucratief feestje voor een beperkt kringetje aan cultuurbobo's die elkaar baantjes en subsidie toeschuiven. Op kosten van de belastingbetaler welteverstaan.
De informatie die werd verzameld gaf aanleiding tot vragen aan het college van Gedeputeerde Staten:

Geacht college,

Brabantstad heeft de ambitie opgevat om in 2018 culturele hoofdstad van Europa te worden. Daartoe is een vele tientallen miljoenen belastinggeld verslindend project bedacht waaraan provincie en deelnemende Brabantstad gemeenten financieel moeten bijdragen. Voor de uitvoering is een programmabureau opgetuigd. Martijn Sanders is als artistiek leider aangesteld om een team om zich heen te formeren en vervolgens het bidbook te maken. Sanders is tegen het duizelingwekkende dagtarief van 1500 euro hiervoor aangetrokken, vreemd genoeg heeft Gedeputeerde Staten de opdrachtverlening aan het bedrijf van Sanders betiteld als een vertrouwelijk stuk in de documentatie van Eindhoven|Brabant 2018. Het artistiek team bepaalt in feite de koers en inhoud van het bidbook en ook welke personen en organisaties daarbij betrokken zijn dan wel middelen ontvangen.

Een bloemlezing uit de documentatie en overige (internet)bronnen:- In 2008 werd het adviesrapport Jheronimus Bosch 500 uitgebracht[1]. Dit evenement is als een van de hoekstenen van Eindhoven|Brabant 2018 aangemerkt. De opstellers van het adviesrapport waren Ad 's-Gravesande[2] én: Martijn Sanders, De kosten van het Jheronimus Bosch 500 project werden begroot op 34 miljoen Euro. Recent werd in de media een tekort van 26 miljoen euro op de begroting gerapporteerd[3]. Vreemd genoeg is blijkens een raadsstuk[4] de artistiek leider van Eindhoven|Brabant 2018 de beslissingsbevoegdheid toegekend om 8 miljoen Brabants belastinggeld aan Jheronimus Bosch 500 te besteden. Het project waaraan hij zelf heeft meegewerkt, en dat later als een hoeksteen van Eindhoven|Brabant 2018 is aangemerkt.

- Matthijs Rümke van Het Zuidelijk Toneel speelt een prominente rol in het Jheronimus Bosch 500 concept uit 2008. Dezelfde Matthijs Rümke[5] maakt nu ook deel uit van het artistiek team dat Martijn Sanders rond zich heeft verzameld.

- De heer Erik Gerritsen, voormalig partner/directeur van Martin Sanders[6] bij het Concertgebouw te Amsterdam is verbonden is aan Jheronimus Bosch 2016[7].

- De sleutelfiguren Martijn Sanders, Erik Gerritsen en Ad 's-Gravesande van deze miljoenen aan belastinggeld verspillende manifestaties hebben zich -niet toevallig- verenigd in een adviesbureau, genaamd Sagecultuur[8], gevestigd op het adres dat de heer Sanders ook gebruikt voor zijn Sanders Consultancy B.V.[9] Volgens een artikel[10] adviseert dit bureau kunst- en media instellingen. Veel van die instellingen zijn door bezuinigingen genoodzaakt te reorganiseren en nieuwe inkomstenbronnen aan te boren, aldus het artikel. Dezelfde personen die dus de plannen schrijven voor miljoenen kostende projecten als Jheronimus Bosch 500 en Eindhoven|Brabant 2018 en een uitermate belangrijke vinger in de pap hebben als het gaat om welke organisaties en personen en welke thema's mee mogen doen onder de vlag van deze evenementen, adviseren in een andere hoedanigheid -namelijk hun eigen bedrijf- kunst- en cultuurinstellingen op het gebied van het verwerven van onder meer dit soort geldstromen.

- Op hetzelfde adres waarop Sagecultuur is gevestigd is ook het advocatenkantoor Bergh Stoop & Sanders gevestigd, waaraan de heer Martijn Sanders als adviseur is verbonden en waaraan door het programmabureau Eindhoven|Brabant 2018 ook een opdracht voor juridisch consult werd verstrekt (zie Statenvragen PVV 17 augustus jl.).

- Professor Greg Richards was betrokken bij de kosten-baten analyse van Eindhoven|Brabant 2018, maar heeft ook in het adviesrapport Jheronimus Bosch 500 soortgelijke sprookjesverhalen geponeerd over te verwachten opbrengsten. Professor Greg Richards putte bij het opstellen van zijn onderzoeksrapport vooral uit de hosanna-verhalen van de culturele hoofdsteden zelf. Enkel 25 min of meer succesvolle steden werden in zijn onderzoek betrokken, mislukkingen kwamen niet voor. Het succesverhaal van de culturele hoofdstad is ook des te meer het belang van professor Richards omdat hij bijvoorbeeld ook via de Europese Commissie onderzoeksopdrachten krijgt[11], ook reeds als jurylid betrokken is geweest bij de selectie van een culturele hoofdstad[12], en inmiddels ook al een groot onderzoek heeft binnengehaald om de effecten van de kandidaatstelling van culturele hoofdstad te onderzoeken[13]. Professor Richards verdient dus zijn boterham met culturele hoofdstad. Dat is geen misdaad, maar zijn onderzoek over BCH2018 wordt wel als enige en zogenaamd overtuigende bewijs gebruikt om het uitgeven van 100 miljoen euro Brabants belastinggeld te legitimeren.

- Martijn Sanders is een van 's werelds grootste verzamelaars van moderne kunst.[14] Zes van zijn schilderijen zijn (waren) uitgeleend aan het Van Abbe museum in Eindhoven. Ulrike Erbslöh, adjunct directeur van het Van Abbe Museum, is ook door Martijn Sanders is geselecteerd om deel uit te maken van zijn artistiek team.

- In het artistiek team is ook opgenomen Joost Heijthuijsen, die tevens de directeur is van het Festival Incubate. Dit Festival krijgt naast een grote zak reguliere provinciale subsidie ook nog eens extra subsidie uit het budget van Eindhoven|Brabant2018 omdat het is aangemerkt als een van de hoekstenen van BCH2018. Van 2009 tot en met 2011 kreeg Incubate alleen al in het kader van BCH2018 ruim 270.000 euro. Overigens wordt de directie van Incubate gecontroleerd door een Raad van Toezicht, waarvan de voorzitter een Brabants Statenlid en warm pleitbezorger van Eindhoven|Brabant2018 is. Deze is tevens vertrouwenspersoon van Incubate.[15]

Het bovenstaande geeft de PVV aanleiding tot de volgende vragen aan het college:

1. Is het college bekend met bovenvermelde zaken?

2. Is het college aldus bekend met het feit dat het artistiek team dat Sanders om zich heen heeft verzameld bestaat uit personen met opvallende dubbele petten en waarbij, gezien de bovengenoemde feiten ook de schijn van belangenverstrengeling wel heel duidelijk aanwezig is? Hoe oordeelt het college over die bevinding? Is het college het met de PVV eens dat de schijn van belangenverstrengeling nooit mag worden gewekt?

3. Is het bij het college bekend dat het onderzoek van professor Greg Richards telkens als het enige bewijsmateriaal wordt opgevoerd voor het argument dat de titel culturele hoofdstad een stad rendement zou opleveren? Hoe oordeelt het college over deze eenzijdige bewijsvoering? Hoe oordeelt het college over het feit dat professor Richards wel veel belang heeft bij het concept culturele hoofdstad? Is het college het met de PVV eens dat hier op zijn minst de schijn van belangenverstrengeling ontstaat? Zo nee, waarom niet?

4. Alles in ogenschouw genomen, is het college met de PVV de mening toegedaan dat er bij het project Eindhoven|Brabant 2018 sprake is van (de schijn van) persoonlijke, financiële en bestuurlijke belangenverstrengeling, indirecte belangenverstrengeling, een dubbele petten cultuur en mogelijke schending van de provinciale integriteitscode, en dat er per direct een grondig onderzoek moet worden ingesteld? Zo nee, waarom niet? Gaarne zien wij een onderbouwd oordeel tegemoet met een uitgebreide motivering over alle aangehaalde voorbeelden.

Hoogachtend,

Namens de PVV Statenfractie,

Mariëtte Frijters-Klijnen

Patricia van der Kammen

[1] http://www.bosch500.nl/clientdata/downloads/Adviesrapport%20JB500-2008.pdf

[2] http://www.sagecultuur.com/adsgravesande.html

[3] http://www.omroepbrabant.nl/?news/1719371113/Jeroen+Bosch+500+nog+26+miljoen+euro+te+gaan.aspx

[4] http://cfapps.s-hertogenbosch.nl/cms/bis/voorstellen/12.0562.pdf

[5] http://www.2018eindhoven.eu/pers/persberichten/artistiek-team-bekend

[6] http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2844/Archief/archief/article/detail/432885/1996/05/25/MARTIJN-SANDERS-Stoelenverkoper-in-de-orde-van-Oranje-Nassau.dhtml

[7] http://nl.linkedin.com/pub/erik-gerritsen/11/147/30a

[8] http://www.sagecultuur.com/home.html