Spreektekst Brabantse aanpak leegstand
Voorzitter,
Het Statenvoorstel voor de Brabantse Aanpak Leegstand is een vrij wollig en weinig concreet programma, wat in de uitvoering nog allerlei richtingen op kan gaan. Het programma is meer een overkoepelende aanpak die met partners nader wordt uitgewerkt in subregionale agenda’s en waarbij de primaire verantwoordelijkheid bij de gemeenten blijft liggen. Voor dit college moet het bijdragen aan ‘maatschappelijke behoeften’, waaronder onder andere wordt verstaan woningbouw, circulaire economie, duurzame energie en sociale veerkracht. Hiermee trekt het college haar beleidsruimte zo breed dat het feitelijk een vrijbrief is om het leegstandsbeleid voor praktisch ieder doel in te zetten.
Ook het criterium ‘goede omgevingskwaliteit’ is een uiterst subjectief begrip. Vanuit onze kaderstellende rol als Provinciale Staten hecht de PVV-fractie eraan om daar toch paal en perk aan te stellen. Niet iedere ontwikkeling is wenselijk om leegstand tegen te gaan.
Het belangrijkste is de vraag wat GS verstaat onder maatschappelijke opgaven. Zo wordt sociale veerkracht er aan gekoppeld, maar ook dit is een zeer brede beleidsagenda. Wat de PVV-fractie betreft zijn er aantal zaken die in ieder geval niet in aanmerking moeten komen voor dit leegstandsbeleid. Allereerst de huisvesting van asielzoekers en statushouders. Hierover wordt niets vermeld in het Statenvoorstel of in de bijlagen, maar de PVV wil uitsluitsel dat het leegstandsbeleid gebruikt zal worden om leegstaande panden om te vormen tot asielzoekerscentrum of huisvesting van statushouders. En mocht GS dit tóch van plan zijn, waar liggen dan haar grenzen? Vindt GS het dan acceptabel om statushouders in een leegstaande kapitale villa van zes ton te huisvesten, zoals in Waalre het geval was? Of het inzetten van een monumentaal 18e eeuws kasteel voor de opvang van asielzoekers, wat de gemeente Oirschot vorig jaar van plan was met het leegstaande Kasteel Bijstervelt? Wordt dit leegstandsbeleid een instrument om dergelijke asielwaanzin te faciliteren?
Voorzitter, een ander aspect wat voor de PVV van groot belang is, is dat dit leegstandsbeleid op geen enkele wijze de islamisering faciliteert. Medewerking aan het huisvesten van een moskee in een leegstaand pand is wat de PVV betreft totaal onacceptabel. En met moskee bedoelen we iedere vorm van een islamitische gebedsruimte, dus ook de zogenaamde ‘ontmoetingscentra’ van doelgroepen met een islamitische achtergrond. Bijvoorbeeld in Zevenbergen, waar deze week bekend werd dat er een Marokkaans cultureel centrum met gebedsruimte wordt gevestigd in een leegstaand winkelpand. Eerder dit jaar verkocht de gemeente Moerdijk in Zevenbergen al een leegstaand kinderdagverblijf voor de vestiging van een Turks cultureel centrum. Daarom de oproep aan GS om middels dit leegstandsbeleid geen medewerking te verlenen aan de vestiging van moskeeën, kan GS dit uitsluiten?
Voorzitter, zogenaamd duurzame energie wordt door dit college overal met de haren bijgesleept, zo ook bij dit Statenvoorstel. Als voorbeeld wordt genoemd het plaatsen van zonneweiden op leegstandslocaties. Heeft GS op dit vlak nog meer plannen? Moeten we straks ook nog voorstellen verwachten voor bijvoorbeeld windturbines op leegstaande bedrijfslocaties? Kan GS dit uitsluiten? Bovendien, is het ook nog de bedoeling dat bijvoorbeeld dergelijke zonneweiden door de provincie gefinancierd gaan worden? Daarover is dit Statenvoorstel immers niet duidelijk.
Sowieso roept de financiering van dit programma nog de nodige vragen op. De voorliggende begrotingswijziging gaat uit van een budget voor ‘Kennis’ en het ‘Werk- en activiteitenbudget’. Tussen de regels van het Statenvoorstel door is echter ook te lezen dat, ik citeer:
“Door combinaties tussen de financiële ruimte in de immunisatieportefeuille, de investeringsstrategie en de begrotingsprogramma’s kunnen bijvoorbeeld risico’s worden gedeeld of gefinancierd en wordt de mogelijkheid om de gecombineerde provinciale middelen revolverend in te zetten vergroot.”
Wat gaan deze combinaties betekenen voor de totale financiële inzet vanuit de provincie voor dit programma? Welke kaders worden hieraan verbonden en in hoeverre wordt PS hier nog bij betrokken? Graag duidelijkheid. Hetzelfde geldt voor de opmerking dat GS optimaal gebruik wil maken van, ik citeer: “de mogelijkheden voor kennisdeling in het kader van Europese programma’s.” Wat betekent dit voor eventuele cofinanciering of verplichtingen vanuit Brussel? Hoeveel extra EU-bemoeizucht krijgen we er gratis bij?
Voorzitter, ook in ruimtelijk opzicht nog enkele opmerkingen. Het Statenvoorstel stelt, ik citeer: “(Te) lange tijd waren veel mechanismen in Nederland gericht op uitbreiding en uitleg. Dat heeft geleid tot een scheve verhouding tussen aanbod van en vraag naar vastgoed en een groeiende voorraad leegstaand vastgoed. Een omslag is nodig om die trendlijn neerwaarts om te buigen: van groei naar herontwikkeling, herbestemming en sloop.” Voorzitter, hoe is deze oproep van GS tot herbestemmen en strakker sturen op uitbreiding te rijmen met de risicovolle prestigeprojecten waar GS nog steeds vol op inzet, zoals het Logistiek Park Moerdijk, terwijl daar de Shell-gronden al jaren leeg staan? Of het nog altijd programmeren van het BZOB-bos in Helmond, terwijl er een overschot is van bedrijventerreinen en veel locaties in die regio voor herbestemming in aanmerking komen? Waarom dan toch nog een stuk natuur willen verwoesten?
Tot slot voorzitter, de Vrijkomende Agrarische Bebouwing. In voorliggend voorstel zit daarvoor de insteek om daarvoor oplossingen te zoeken door te experimenteren. Dat is geen heldere lijn, waardoor de agrarische sector hiermee nog geen enkel houvast heeft. In de plannen stelt GS de fundamentele vraag, en ik citeer: “welke functies willen we wel en welke niet toestaan in het buitengebied?”. Daar volgt geen duidelijk antwoord op. Zolang GS zelf die keus niet wil maken, blijven onze agrariërs ook met onzekerheid zitten. Wat de PVV betreft mag op deze vraag een helder antwoord worden gegeven, namelijk volop ruimte voor alternatieve bedrijfsactiviteiten in het buitengebied, zoals toeristische activiteiten, zorgboerderijen, horeca, etcetera. Is GS bereid om hierover ook snel duidelijkheid te verschaffen?
Voorzitter, vooralsnog moet de PVV-fractie concluderen dat in het voorliggende Statenvoorstel sprake is van nog te veel leegstand in beleid: leegstaande beleidskaders die ofwel duidelijk opgevuld, ofwel gesloopt moeten worden.