Statenvragen Verdergaande wildgroei XXL-distributiecentra
Geacht college,
In de TV-reportage van Pointer van 24 april wordt uitgebreid stilgestaan bij de problematiek van de XXL-distributiecentra, met name in Limburg en Noord-Brabant. De PVV heeft daarover de volgende statenvragen aan het college:
1. In de TV-reportage van Pointer van 24 april[1] wordt uitgebreid stilgestaan bij de problematiek van de XXL-distributiecentra, met name in Limburg en Noord-Brabant. In de reportage worden onder meer de ten onrechte vaak (ook door de provincie) voorgespiegelde voordelen voor onze economie middels feiten weerlegd.
- In de reportage wordt aangevoerd dat met name Noord-Brabant en Limburg een belangrijk deel van de logistiek voor het buitenland voor hun rekening nemen, een feit dat ook in andere bronnen stelselmatig wordt aangehaald[2][3]. De bijdrage aan de Nederlandse economie hiervan is minimaal.
- In de reportage wordt het feit opgevoerd dat Nederland voor de vestiging van XXL-distributie een interessant land is, vanwege bijvoorbeeld de voor werkgevers gunstige arbeidswetgeving (genoemd wordt de flexibiliteit ten aanzien van arbeidstijden).
- Hoewel deze logistiek weliswaar bijdraagt aan het BNP, blijkt de bijdrage aan lokale werkgelegenheid slechts zeer gering. Ook levert de XXL-logistiek slechts zeer weinig arbeidsplaatsen in verhouding tot de benodigde oppervlakte.
a. Heeft het college kennisgenomen van de TV-reportage van Pointer van 24 april?
b. Kan het college reflecteren op de genoemde feiten?
c. Vindt het college de inzet op bedrijvigheid die met name gericht is op logistiek t.b.v. omringende landen te verdedigen? Graag onderbouwing in het licht van bijvoorbeeld andere mogelijke beleidskeuzes die een veel grotere maatschappelijke en economische meerwaarde voor Brabant en de Brabanders opleveren, waar de inzet op XXL-logistiek vooral enkel de zakken vult van een handjevol ondernemers en investeerders.
d. Vindt het college de inzet op bedrijvigheid die een relatief geringe bijdrage aan werkgelegenheid levert (zowel in absolute zin als het gaat om werkgelegenheid voor onze éigen mensen alsook relatief in verhouding tot de gebruikte oppervlakte) te verdedigen? Graag onderbouwing in het licht van bijvoorbeeld andere mogelijke beleidskeuzes die een veel grotere meerwaarde in termen van aantal banen voor Brabant en de Brabanders (en tegen een geringer ruimtegebruik) opleveren.
2. Over de volle breedte worden de lonen in deze XXL-logistiek bewust zeer laag gehouden. Dat ontmoedigt Nederlandse werknemers om werkzaam te zijn in deze sector. Voor een Oost-Europese arbeidsmigrant is het Nederlandse minimumloon ongeveer 4-5 keer zo hoog als het minimumloon van hun eigen land.
Werkgevers genieten bovendien fiscale voordelen bij de inhuur van arbeidsmigranten die er niet zijn bij de inhuur van Nederlandse arbeidskrachten.
Door lonen bewust laag te houden, het bestaan van fiscale voordelen en het gebruik van veelal kortdurende contracten ontstaat een ongelijk speelveld voor Nederlandse werknemers. Bovendien wordt de zichzelf vervullende voorspelling gecreëerd dat er in Nederland geen mensen te vinden zouden zijn voor banen in de XXL-logistiek. Dit geeft werkgevers het valse argument waarmee massaal goedkope arbeidskrachten binnen worden gehaald in plaats van onze eigen mensen een goede boterham te bieden.
a. Hoe oordeelt het college in het licht van deze feiten over het beleid van het college om juist in te zetten op bedrijvigheid zoals de XXL-logistiek, die vooral arbeidsmigranten aan een baan helpt?
b. Is het college bereid om de inzet op XXL-logistiek in Noord-Brabant als onderdeel van het economische beleid te heroverwegen? Zo nee, waarom niet?
3. De arbeidsmigranten worden -vaak door de uitzendbureaus die hen ook detacheren- gehuisvest onder soms schandalige omstandigheden. De door de sector zelf (via hun deelname in de SNF) benoemde normen waar gemeentes en provincies trots naar verwijzen en zich bij de beoordeling van plannen achter verschuilen: totaal 15m2 woonoppervlakte, 2 personen op een kamer (3,5 meter2 slaapoppervlakte per persoon) en geen eis voor direct daglicht op een kamer.
a. Kan het college aangeven hoe zij aankijkt tegen deze concrete huisvestingsnormen van de SNF?
b. Is het college net als de PVV van mening dat deze normen anno 2022 in Noord-Brabant geen plaats zouden moeten hebben? Zo nee, waarom niet?
c. Is het college net als de PVV van mening dat fatsoenlijke huisvesting het verdienmodel voor de massale exploitatie van arbeidsmigranten een stuk minder aantrekkelijk maakt, en ook daarmee de argumentatie van noodzaak voor onze economie onderuit gehaald wordt? Zo nee, waarom niet?
4. Een van de casussen die in de reportage worden aangehaald betreft een grootschalig project in Nuenen. De impact van dit project is zo'n 2000 vrachtwagens per etmaal door de bebouwde kom van Geldrop van en naar de snelweg, waarbij ook sprake is van zeer onveilige verkeerssituaties. Zowel gemeente als bewoners zijn fel tegen dit plan. Het bestemmingsplan heeft oorspronkelijk slechts kleinschalige bedrijvigheid beoogd op deze locatie.
De provincie verschuilt zich in deze reportage achter de smoes dat dit nog een 'restgeval' uit de tijd was dat de provincie zich nog onvoldoende beleidsmatig bezighield met de vestiging van grootschalige XXL-logistiek. Dat terwijl gedeputeerde Ronnes recentelijk nog stelde dat hij de 'verdozing ' van het landschap wil tegengaan en enkel wil kiezen voor distributiecentra die goed zijn voor de Brabantse economie[4].
a. Wanneer precies heeft de provincie voor dit project de vergunning verleend en onder welke voorwaarden?
b. Het college verwijst naar het beleid van concentratie op campussen van de grootschalige logistiek, zoals op locaties als Heesch-West, Moerdijk en Wijkevoort. Dit beleid staat de vestiging van grootschalige logistiek zoals de casus van maar meerdere distributiecentra in Nuenen echter niet in de weg. Is het college bereid om na te gaan of een alternatieve locatie mogelijk is voor het project van BAN en Moeskops?
c. Wat precies voegen de distributiecentra toe aan de Brabantse economie? Graag zowel een bruto als een netto opbrengst waarbij ook de alle kosten (inclusief de negatieve maatschappelijke effecten zoals verkeersproblematiek, gebruik van de sociale voorzieningen, kosten van huisvesting etc.) in beeld zijn gebracht.
d. Zijn er vergelijkbare casussen waar de provincie in de afgelopen jaren een vergunning heeft verleend of beoogt dat te doen, waar sprake is van economische 'doorvoer'-bedrijvigheid en/of bedrijvigheid met relatief veel beoogde inzet van arbeidsmigranten?
5. Dat de XXL-logistiek belangrijk zou zijn voor onze provincie zoals het college graag schetst, en daarom als strategische sector in ons economisch beleid is opgenomen, is met alle hierboven genoemde punten per definitie ongegrond te noemen. Geconstateerd kan worden dat deze betreffende bedrijvigheid eenzijdig de zakken vult van een handjevol investeerders en grote ondernemers, terwijl de kosten worden afgewenteld op de samenleving. Tenslotte is ook het massaal naar Nederland halen en de huisvesting van de arbeidsmigranten een schandalig verdienmodel op zichzelf: projectontwikkelaars en investeerders buitelen over elkaar heen om grootschalige locaties te realiseren waar arbeidsmigranten onder minimale of zelfs schandalige omstandigheden maandenlang verblijven tegen flinke huurprijzen.
a. Is het college met de PVV van mening dat het college met een dubbele tong spreekt met enerzijds het statement van gedeputeerde Ronnes dat alleen logistieke bedrijvigheid welkom moet zijn die daadwerkelijk iets toevoegt aan de Brabantse economie, terwijl het college anderzijds maar blijft inzetten op grootschalige logistiek zoals in het bestuursakkoord is verwoord? Zo nee, waarom niet?
b. Is het college bereid het economisch beleid drastisch te heroverwegen?
c. Is het college bereid om bij de regering te pleiten voor een snelle en daadkrachtige aanpak van de ongelijkheid op het gebied van beloning en huisvesting tussen Nederlandse werknemers en arbeidsmigranten zoals in deze statenvragen geschetst?
d. Is het college bereid om bij de beoordeling van vergunningverlening de huisvesting van de beoogde werkenden als criterium mee te nemen, waarbij ingeval van arbeidsmigranten ten aanzien van de huisvesting minimaal de Roemernorm in plaats van de SNF-norm gehanteerd wordt? Zo nee, waarom niet?
Namens de PVV Noord-Brabant,
Patricia van der Kammen
[1] https://pointer.kro-ncrv.nl/onderzoeken/verdozing-in-nederland
[2] https://pointer.kro-ncrv.nl/nederland-staat-vol-pakhuizen-en-bevoorraadt-ook-europa-waarom-eigenlijk
[3] https://www.ed.nl/mening/groeiende-zorgen-over-verdozing-brabants-landschap~a620808d/
Beantwoording: 
Statenvragen_Verdergaande_wildgroei_XXL-distributiecentra_beantwoording.pdf