Statenvragen: Digitale agenda en verwevenheid KPN
In augustus is in de commissie EZB een startnotitie besproken over de digitale agenda van Brabant. Deze digitale agenda omvat volgens het college het aansluiten van 100% van de Brabantse huishoudens op een NGA, waarbij de term ´glasvezel´ predomineert in de stukken. Een NGA voorziet aldus beweringen van het college in een behoefte, en het niet aansluiten van alle huishoudens en bedrijven zou volgens het college betekenen dat deze verstoken blijven van snel internet omdat de vraag naar bandbreedte het aanbod spoedig zou gaan overtreffen. Ter ondersteuning van die beweringen zegt het college te leunen op ´bewijs´ van TNO. TNO geeft desgevraagd aan dat zij die claim niet ondersteunt. Ook biedt het TNO-rapport [1] uit augustus over netwerken voor breedband veel duidelijkheid. Zo kan ondermeer het koper de komende tijd nog een enorme opwaardering krijgen en is de ruimte op de kabel nog lang toekomstbestendig. Naast het aansluiten van de huishoudens en bedrijven wil het college ook inzetten op breedbandzorgdiensten. Zorg is geen provinciale taak.
Toch ligt er een investeringsvoorstel van de provincie waar een aantal zeer grote vraagtekens bij te plaatsen is. Zo was daar in de startnotitie die aan het investeringsvoorstel voorafging de package-deal constructie die PS gepresenteerd krijgt: 'nut' (in dit geval ligt de nadruk op digitale zorgdiensten) wordt zeer aangeprezen door het college, maar daarvoor moeten we wel het 'net' aanleggen. Het financieren van 'net' wordt dus noodzakelijk gevonden voor uitvoer van 'nut' en dus gelegitimeerd via een niet-provinciale taak. Bovendien wordt er direct in de volle breedte ingezet op investeringen in één enkele modaliteit, namelijk glasvezel, ondanks dat een aantal partijen in PS heeft gevraagd om eerst pilots uit te voeren teneinde de beste oplossingen te kiezen.
Voorts blijkt uit de stukken, uit beantwoording op technische vragen, en uit de woorden van de gedeputeerde bij de behandeling van het statenvoorstel over de fondsvoorstellen 2e tranche investeringsagenda, dat de provincie selectief zaken heeft gedaan heeft met potentiële marktpartijen in de uitwerking van het investeringsvoorstel. In de aanloop naar de startnotitie is gesproken met een breed scala aan marktpartijen, daarna is enkel ingezet op de glasvezelmodaliteit. Er lijkt enkel ingestoken te zijn op economisch voordeel voor één marktpartij, namelijk KPN/Reggefiber.
Naarmate verdieping in dit dossier heeft plaatsgevonden, diverse actoren en betrokkenen beluisterend en de actualiteiten volgend, wordt meer en meer duidelijk dat hier achter de schermen enorme zakelijke belangen een rol spelen. Dat is overigens een bewering die ook door de gedeputeerde letterlijk werd gedaan tijdens de behandeling van het statenvoorstel over de fondsvoorstellen 2e tranche investeringsagenda. Dat er grote belangen een rol spelen is op zichzelf genomen geen enkel probleem, maar de vraag dient zich aan of het belang van de belastingbetalende Brabander nog wel primair op het netvlies van het college staat, in plaats van de belangen van één enkel miljoenenbedrijf. Ook dient zich de vraag aan of voldoende transparant is op welke wijze de provincie hier tot investeringsselectie is gekomen en of er geen sprake is van ongeoorloofde beïnvloeding, bevoordeling van en in de markt, en ongeoorloofde staatssteun.
Interessant is bijvoorbeeld de connectie tussen Reggefiber en KPN. KPN is het moederbedrijf van Reggefiber en heeft inmiddels zelfs een meerderheidsaandeel [2]. Reggefiber, zo konden we in de media lezen, krijgt omvangrijke financiële injecties (125 m€) van de EU [3]. KPN heeft zelf, naast belang bij de omvangrijke financiële steun voor Reggefiber in het 'net', ook zeer veel profijt van de investeringen in het 'nut'. Sterker nog, KPN handelt stevig in de zorgdiensten [4]. Daar wordt echter met geen woord over gerept in de provinciale stukken.
Dit leidt tot de volgende vragen:
1. Het college heeft aangegeven bij de totstandkoming van de startnotitie met diverse marktpartijen te hebben gesproken. Ten behoeve van de totstandkoming en opstelling van de business cases en het investeringsvoorstel, dus ná de fase van de startnotitie, heeft het college blijkens haar beantwoording op technische vragen en blijkens de woorden van de gedeputeerde op 16 november, geen consultatie en open dialoog meer gevoerd met een breed scala aan marktpartijen cq. verschillende internetmodaliteiten. Kan het college uitleggen waarom niet? Zo nee, waarom niet?
2. Is het college met de PVV van mening dat het in het belang is van zowel consument als de markt, dat de provincie zaken doet en business cases opstelt waarbij het volledige spectrum aan aanbieders en modaliteiten wordt betrokken? Zo nee, waarom niet? Zo ja, waarom heeft het college bij het opstellen van het investeringsvoorstel inclusief de business cases niet volgens die beleidslijn gehandeld?
3. Bent u bekend met het TNO rapport van 31 augustus 2012 “Evolution and prospects cable networks for broadband services – A technical perspective of the European and specifically the Dutch cable networks”? Bent u het met de PVV eens dat dit rapport het investeringsvoorstel voor een BIF in een ander daglicht stelt en impliceert dat het college een veel te smalle en eenzijdige weg is ingeslagen door enkel te focussen op glasvezel? Zo nee, waarom niet?
4. Op blz. 25 Statenvoorstel 67/12 staat het volgende: “In veel kleinere ... aan te sluiten op een NGA netwerk”.Uit antwoorden op onze technische vragen blijkt dat er geen degelijk onderzoek is gedaan naar hoe groot de “wens” is bij huishoudens, instellingen, geïsoleerd liggende bedrijfspanden, agrariërs en bedrijventerreinen. Via sociaalwetenschappelijk onderzoek is algemeen bekend dat er een grote mate van discrepantie bestaat tussen een initiële wens en daadwerkelijke actiebereidheid van potentiële klanten. Bent u het met ons eens dat een “wens” te weinig onderbouwing biedt voor de instelling van het miljoenenfonds? Zo nee, waarom niet?
5. Is bovengenoemde 'wens' niet in hoge mate vooral ingegeven vanuit KPN die zijn kopernetwerk -dat overigens volgens TNO nog flink opgewaardeerd kan worden- op deze manier risicoloos en grotendeels met belastinggeld kan vervangen voor een glasvezelnetwerk?
6. Kan de PVV alle beschikbare gespreksverslagen en notulen ontvangen van bij het breedbandinvesteringsvoorstel inclusief de business cases betrokken werk- en stuurgroepen, evenals bestuurlijke besluitvormingsnotities en overige terzake doende stukken? Zo nee, waarom niet?
7. Bij de behandeling van het statenvoorstel over de fondsvoorstellen 2e tranche investeringsagenda gaf de gedeputeerde aan dat er 'enorme zakelijke belangen een rol spelen'. Kan het college aangeven wat de aard en de omvang is van deze zakelijke belangen? Welke organisaties zijn in deze zakelijke belangen betrokken? Om welke bedragen, termijnen en overige inhoudelijke informatie gaat het? Het voorgaande ontvangen wij graag in transparante en duidelijke bewoordingen, volledig, uitputtend, en inclusief feitelijke en cijfermatige onderbouwing evenals alle onderliggende stukken.
8. Waarom is in de provinciale startnotitie en in de investeringsvoorstellen voor het breedbandfonds niet stilgestaan bij de rol die KPN speelt in de zorgdiensten, oftewel het 'nut'-gedeelte uit de collegevoorstellen?
9. Waarom heeft het college nergens melding gemaakt van de in dit dossier noemenswaardige, opmerkelijke en relevante dubbelrol die KPN speelt als het gaat om enerzijds het belang via Reggefiber in 'net' en anderzijds via de digitale zorgdiensten in 'nut'?
10. Waarom heeft het college nergens melding gemaakt dat er in dit dossier omvangrijke belangen spelen bij één enkel miljoenenbedrijf, namelijk KPN?
11. Is het college het met de PVV eens dat er gezien de startnotitie die er ligt, het breedbandinvesteringsvoorstel daarop volgend, de uitspraken van de gedeputeerde tijdens de behandeling van het investeringsvoorstel naar aanleiding van vraagstelling van de PVV, en de diverse feiten die in de inleiding van dit stuk zijn opgesomd, een schijn kan ontstaan dat het college een marktpartij eenzijdig bevoordeelt? Zo nee, waarom niet?
12. Wat gaat het college ondernemen om deze schijn weg te nemen?
De schriftelijke beantwoording ziet onze fractie graag tegemoet.
Met vriendelijke groeten,
Patricia van der Kammen
PVV Noord-Brabant
[1] TNO, augustus 2012: Evolution and prospects cable networks for broadband services