Spreektekst ZRK-rapport externe inhuur
Voorzitter, de ZRK heeft degelijk onderzoekswerk verricht, en daarvoor veel dank, maar wat de PVV betreft mogen de conclusies en aanbevelingen wel wat zwaarder worden aangezet.
Maar laten we eens beginnen met uiteenzetten waar we het over hebben. Externe inhuur -zeg maar personeel dat niet op de loonlijst van de provincie staat - daar hebben de toenmalige PS in 2010 een maximale kostennorm aan verbonden. Maar naast deze externe inhuur worden er ook producten ingekocht die eigenlijk zeer vergelijkbaar zijn met het inhuren van externe arbeid, maar ergens anders in de boekhouding worden verantwoord en daarom ook niet onder de maximering vallen. En juist díe kosten zijn explosief gestegen de afgelopen jaren, denk aan de inkoop van allerlei onderzoeksrapporten, communicatie-adviezen, het maken van infographics, adviesrapporten en allerlei ander uitbesteed werk. Die kosten zouden duidelijk onderdeel moeten uitmaken van de post organisatiekosten, oftewel de kosten die de provincie maakt om het werk te leveren dat nodig is voor het realiseren van de doelen. We komen daarop terug.
De ZRK levert een uitermate degelijk bevindingenrapport af. Het bestuurlijk rapport echter met de conclusies en aanbevelingen ontbeert échte scherpte, die hier gezien de bevindingen juist zeer gepast zou zijn.
Want voorzitter, wie daadwerkelijke conclusies wil kunnen trekken moet dus het rapport van bevindingen lezen. Dit schetst schokkende feiten die de conclusie rechtvaardigen dat men niet in control is, regels worden opgesteld die vervolgens niet worden nageleefd, en dat men beleidsmatig over het thema externe inhuur alweer iets anders verzint als de inkt van het één nog niet is opgedroogd.
Voorzitter, ik schets een paar van die bevindingen van de ZRK:
- het toepassen van de bestelprocedure is al jarenlang een probleem binnen de organisatie;
- in 50% van de gevallen wordt deze niet nageleefd. 50% voorzitter!;
- men weet door het niet volgen van de procedure niet of een budgethouder akkoord is gegaan met een inkoop/inhuur;
- leidinggevenden blijken níet te sturen op het juist doorlopen van het bestelproces;
- er zijn géén sancties verbonden aan het niet doorlopen van het bestelproces;
- de ZRK spreekt over het zichtbaar niet naleven van verplichte betrokkenheid van de afdeling Inkoop in een derde van de gevallen;
Voorzitter, even naar een ander punt. Er wordt aldus het rapport gewerkt met een maximaal tarief van 150€ per uur voor externe inhuur. Volgens de provincie zou dit in lijn zijn met de Brabantnorm en conform de politieke lijn. Maar 52 weken x 40 uur x 150€ is €312.000. Kan het college uitleggen hoe dit in lijn is met de Brabantnorm van €144.000?
De externe inhuur is in de afgelopen jaren op uitermate eenzijdige wijze belicht geweest door GS. De PVV heeft sinds 2011 al meerdere malen een punt gemaakt van het onderwerp. Ten eerste hebben we diverse malen aangegeven dat een gefixeerd maximum aan toegestane kosten voor externe inhuur niet goed is als je bedenkt dat de omzet van de provincie flink aan verandering onderhevig is. Denk aan de overheveling van de Regionale Uitvoeringsdiensten en de Jeugdzorg. Het budget voor externe inhuur zou hebben moeten mee-bewegen met de omvang van de taken en/of omzet, maar de staten en GS vonden dat maar onzin.
Daarnaast heeft de PVV ook reeds gehamerd -in tegenstelling tot wat de ZRK-rapportage overigens op dat punt suggereert- op transparantie en duidelijkheid over de totale organisatiekosten waarin wat de PVV betreft ook de kosten van inkoop van diensten en leveringen moeten worden gepresenteerd.
In de PS vergadering van 20 mei heeft de PVV bij de behandeling van de jaarrekening een motie ingediend over de transparantie rondom de organisatiekosten. Wij zullen de toen aangehouden motie vandaag bij de besluitvorming betrekken.
GS schermt in de reactie op het onderzoek met nieuwe ambities en nieuwe taken en nieuw beleid die nieuwe capaciteit vragen. Voorzitter dat zijn slechte argumenten: ten eerste moet een kritische overheid ook kijken naar wat je NIET meer gaat doen. Je moet namelijk keuzes maken over waar je wel of niet of niet meer op inzet en waarom. Bestaat oud en aflopend beleid voor dit college als rupsje nooit-genoeg eigenlijk wel? Ten tweede zijn die zogenaamde nieuwe taken en dat zogenaamde nieuwe beleid allemaal vrijwillige keuzes, het behoort niet tot de kerntaken van de provincie. De volledige organisatiekosten van deze beleidskeuzes moeten onderdeel zijn van het afwegingenproces. De informatie die GS daartoe verstrekt is nu onvoldoende, want de explosief stijgende échte organisatiekosten zouden een belangrijk punt van afweging kunnen zijn.
Voorzitter, de PVV zou graag zien dat GS zich committeert aan een keihard noodzakelijke organisatieverbetering gericht op de bevindingen van de ZRK, en dat heeft niets te maken met inhuur, glossy infographics en trendy rapporten, maar gewoon degelijk werk leveren, staan voor de regels die je vaststelt, en consequenties verbinden aan het niet naleven.
Ook moet de informatievoorziening aan PS drastisch worden verbeterd.
Wij amenderen het ontwerpbesluit dan ook.